Albert Stebbins (Fermilab, USA)
Over the past decade a small community of scientists have been exploring the possibility that the dark energy phenomena" is not an indication of a new form of matter, but rather an indication that we should abandon the Copernican Principle and that we do live near a privileged position in the Universe. This is possible because no cosmological test of dark energy actually measures accelerations which would prove the existence of a gravitationally repulsive dark energy, they only infer acceleration by assuming cosmic homogeneity. This leads to the more general question of what can we infer about our universe if we abandon various assumptions such as homogeneity. An observationally based coordinatization of space-time is introduced which may help to explore this question.
Workshop (NCAC, Warsaw)
Na początku lat 60-tych XX wieku Wojciech Krzemiński odbywał praktykę w amerykańskich obserwatoriach Licka i Lowella. Korzystając z nowoczesnych, jak na tamte lata, urządzeń prowadził dokładne pomiary jasności nowych karłowatych. Dnia 4 grudnia 1961 roku wykonał on obserwacje U Geminorum, które pokazały wyraźne zaćmienia powtarzające się z okresem 4 godzin 14 minut i 45 sekund, jednoznacznie dowodząc, że mamy do czynienia z układem podwójnym. Pierwotny model Krzemińskiego tłumaczył obserwowaną krzywą zmian blasku nierównomiernie świecącą powierzchnią białego karła, w którą uderzała struga materii ściąganej z towarzysza. Model ten, nie przeszedł pozytywnej weryfikacji, gdy okazało się, że w przypadku U Geminorum to nie biały karzeł jest zaćmiewany. Poprawny model układu został podany przez Józefa Smaka, który do układu podwójnego zawierającego białego karła i wypełniającą powierzchnię Roche'a gwiazdę ciągu głównego dołożył dysk akrecyjny i tzw. "gorącą plamę" czyli miejsce, w którym akreowana materia zderza się z dyskiem. To właśnie wyłanianie się "gorącej plamy" zza dysku oraz jej zaćmienie przez składnik wtórny było odpowiedzialne za nietypowy wygląd krzywej zmian blasku U Geminorum. Korzystając z okrągłej rocznicy tych niezmiernie ciekawych wydarzeń oraz z faktu, że jej główni bohaterowie czyli Wojciech Krzemiński i Józef Smak znajdują się obecnie w Polsce, pragniemy zaprosić wszystkich na uroczyste kolokwium poświęcone gwiazdom katalizmicznym, które odbędzie się 5 grudnia 2011 roku czyli prawie dokładnie 50 lat po historycznej obserwacji wykonanej przez Krzemińskiego. Gospodarzem spotkania będzie Centrum Astronomiczne PAN w Warszawie. W programie kolokwium, oprócz referatów Krzemińskiego i Smaka, znajdą się wykłady przeglądowe innych specjalistów, których prace naukowe są związane z układami kataklizmicznymi.
(talks in Polish)
