Ewolucja galaktyk karłowatych w polu sił pływowych Drogi Mlecznej jest jednym z najbardziej prawdopodobnych mechanizmów mogących przekształcać dyskowe galaktyki karłowate w galaktyki sferoidalne, najliczniejszą klasę obiektów w Grupie Lokalnej. Przy pomocy symulacji N-ciałowych Ewa Łokas wraz ze współpracownikami z Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie i University of Wisconsin-Madison zbadała tę ewolucję i jej zależność od orientacji dysku galaktyki karłowatej względem jej orbity. Okazuje się, że ewolucja jest najsilniejsza w przypadku, gdy moment pędu dysku jest skierowany tak samo jak orbitalny moment pędu. Wskazuje to na rezonansowy charakter oddziaływania: efekt jest szczególnie silny, gdy wewnętrzne prędkości kątowe gwiazd w galaktyce karłowatej są bliskie prędkości orbitalnej. Ze względu na dużą ekscentryczność orbity karła w symulacjach, zdarza się to tylko w pobliżu perycentrów: karzeł podlega wówczas najsilniejszemu działaniu sił pływowych. Gwiazdy z obszarów zewnętrznych są wyrywane tworząc rozległe ramiona pływowe, a wewnętrzny obszar karła przekształca się z dysku w poprzeczkę. Rezultaty symulacji zgadzają się bardzo dobrze z przybliżonymi obliczeniami analitycznymi. Wyniki te zostały uzyskane w ramach realizacji projektu badawczego „Dynamika i morfologia oddziałujących galaktyk” finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programu Maestro. Artykuł, The resonant nature of tidal stirring of disky dwarf galaxies orbiting the Milky Way, przedstawiający otrzymane rezultaty został właśnie wysłany do druku w Astrophysical Journal.
Rysunek przedstawia składnik gwiazdowy symulowanej galaktyki karłowatej w pobliżu pierwszego przejścia przez perycentrum orbity, w przypadku gdy momenty pędu dyskowy i orbitalny są zgodne i efekty sił pływowych są najsilniejsze. (Copyright Ewa L. Łokas)
