Cefeidy, jako wskaźniki odległości, są jednymi z najważniejszych gwiazd zmiennych znajdującymi zastosowania w astrofizyce gwiazdowej, badaniu galaktyk oraz w kosmologii. Gwiazdy pulsujące w modzie fundamentalnym, z uwagi na charakterystyczną krzywą blasku i dużą jasność absolutną, są najbardziej użytecznymi świecami standardowymi. Ich pulsacje powszechnie uważa się za dobrze zrozumiane i regularne. Analiza fotometrii Cefeid pulsujących w modzie fundamentalnym z Obłoków Magellana, zebrana przez projekt OGLE, pokazuje że oscylacje tych gwiazd nie są takie proste. W 51 gwiazdach odkryto okresową modulację krzywych blasku. Chociaż zjawisko wydaje się rzadkie, wykryto je w zaledwie 1 procencie gwiazd w obu Obłokach, to w pewnych zakresach okresu pulsacji jest zdecydowanie częstsze. Modulacja występuje w niemal 40 procentach Cefeid z okresami pulsacji pomiędzy 12 a 16 dni w Małym Obłoku Magellana. W przypadku Wielkiego Obłoku, najwyższa częstość występowania modulacji to 5 procent w gwiazdach z okresami pomiędzy 8 a 14 dni. Ponadto amplituda zjawiska jest mniejsza w Wielkim Obłoku. Te różnice pomiędzy dwoma Obłokami wskazują, że zjawisko modulacji zależy od metaliczności. Typowe okresy modulacji wynoszą od 70 do 300 dni. W niemal wszystkich Cefeidach obserwujemy modulację średniej jasności, co może mieć wpływ na pomiary odległości z wykorzystaniem Cefeid. Na szczęście, amplituda modulacji średniej jasności jest niewielka. Jedynie w jednej Cefeidzie przekracza 0.01 mag. Efekt będzie się też uśredniał w obserwacjach prowadzonych w dłuższym czasie. Dlatego też, w badaniach wykorzystujących duże próbki Cefeid z dobrym pokryciem fazowym krzywej blasku, efekt modulacji na pomiary odległości może być zaniedbany. Odkrycie pokazuje jednak, że nasze zrozumienie najważniejszych świec standardowych, jest dalekie od satysfakcjonującego.
Rysunek pokazuje fragment obserwacji modulowanej Cefeidy, OGLE-SMC-CEP-1065 (czarne kropki) oraz model zmian jej jasności (czerwona linia). Modulacja jest dobrze widoczna.
Więcej informacji w artykule Radosława Smolca,Unstable standard candles. Periodic light curve modulation in fundamental mode classical Cepheids , Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (2017).
