small pl CAMK logo

Treść wpisu

Data utworzena: ,   Data archiwum:

Uklad symbiotyczny R Aqr w wysokiej rozdzielczości z ALMA

Międzynarodowy zespół, kierowany przez Valentina Bujarrabala (Observatorio Astronomico National, Spain), w skład którego wchodzi Joanna Mikołajewska (CAMK), Zaobserwował, po raz pierwszy w historii, bezpośrednio efekty silnego oddziaływania grawitacyjnego wtórnego składnika - białego karła, na wiatr gwiazdowy z gwiazdy AGB – głównego składnika układu. Obserwacje ujawniły silne ogniskowanie wiatru w płaszczyznie równikowej i tworzenie się podwójnej struktury spiralnej. Szczegóły w pracy “High-resolution observations of the symbiotic system R Aqr. Direct imaging of the gravitational effects of the secondary on the stellar wind”.

 

Wysokiej jakości mapy ALMA w linii molekularnej cząsteczek CO i kontinuum (patrz ilustracja) pozwalają badać wokółgwiazdowe obszary R Aqr w skalach suborbitalnych. Mapy rozkładu CO (lewy panel) ujawniają silną koncentrację w płaszczyźnie równikowej wiatru pierwotnego. Widoczne są dwa pióropusze, skierowane w przeciwnych kierunkach, o różnych prędkościach. Prawdopodobnie jest to związane z oczekiwaną podwójną strukturą spiralną powstającą w wyniku oddziaływania z towarzyszem. Mapy kontinuum (prawy, górny panel) pokazują głęboko wewnętrzny obszar, z rodzącymi się bipolarnymi dżetami, w skalach kilku AU. Mapy kontinuum o największej rozdzielczości (prawy, dolny panel) wykazują obecność zagęszczenia, które prawdopodobnie związane jest z emisją z białego karła i jego zjonizowanego otoczenia oraz mostu materii łączącego obie gwiazdy. Prawdopodobnie to struga materii płynącej z Miry do dysku akrecyjnego wokół białego karła. Względne położenie Miry i towarzysza jest zgodne ze znaną orbitą R Aqr (także zaznaczoną na rysunku). Wyniki obserwacji stanowią pierwszą detekcję transferu masy pomiędzy gwiazdami w układzie symbiotycznym.

Archiwa


Kategorie