Centrum Astromiczne Mikołaja Kopernika (CAMK) Polskiej Akademii Nauk jest częścią międzynarodowego konsorcjum, które zostało wybrane przez Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) do wykonaniabadań fazy A nowego spektrografu dla 8-metrowego Very Large Telescope(VLT). Konsorcjum kierowane jest przez INAF (Istituto Nazionale di Astrofisica, Włochy), a oprócz CAMK obejmuje STFC-UKATC (UK Astronomy) Technology Center), LSW (Landessternwarte, Zentrum fuer Astronomie der Universitaet Heidelberg, Niemcy) i IAG USP (Instituto de Astronomia, Geofísica e Ciências Atmosféricas z University of São Paulo, Brazylia). Dr hab. Rodolfo Smiljanic z CAMK jest jednym ze współkierujących PI konsorcjum.
Nowy spektrograf ma zostać zainstalowany w ognisku Cassegraina VLT. Cel projektu, zwanego CUBES (http://cubes.inaf.it/home, wydajny spektrograf Cassegrain w paśmie U), jest zbudowanie wysokowydajnego instrumentu obejmującego dostępny obserwacjom z Ziemi obszar długości fal ultrafioletowych (300–400 nm) z rozdzielczością pośrednią (około 20 000). Przyniesie duży wzrost wydajności, w porównaniu do obecnych instrumentów VLT z funkcją UV (UVES i X-Shooter). Taki instrument pozostanie konkurencyjny w świetle UV długości fal nawet w erze niezwykle dużych teleskopów (ze średnicami zwierciadeł powyżej 30 m), ponieważ takie instrumenty będą zoptymalizowane dla obserwacji w zakresie fal czerwonych i podczerwonych.
Badanie fazy A ma na celu konsolidację wiedzy o instrumentach, definiowanie wymagań dla osiągnięcia najwyższego poziomu dla instrumentu i opracowanie podstawowego projektu. Zespół CAMK wniesie wkład określenie naukowych podstaw działania instrumentu i planowanie oprogramowania przyrządu. Umowa na badania fazy A jest obecnie finalizowana między INAF a ESO. Faza A rozpocznie się od spotkania inauguracyjnego w drugiej połowie czerwca i potrwa przez około rok.
Text: Rodolfo Smilianic
Ilustracja: Zespół teleskopów VLT na Paranal o zachodzie Słońca.
Credit: ESO/H.H. Heyer
