small pl CAMK logo

Treść wpisu

Data utworzena: ,   Data archiwum:

Krzysztof Belczyński laureatem Nagrody Naukowej im. Marii Skłodowskiej-Curie

Krzysztof Belczyński z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN został laureatem Nagrody Naukowej im. Marii Skłodowskiej-Curie, przyznawanej przez Wydział III PAN. Nagrody te są przyznawane za “wybitne osiągnięcia naukowe, przyczyniające się do wzrostu znaczenia nauki polskiej w świecie.”

Krzysztof Belczyński został nagrodzony za "wyjaśnienie częstości występowania, mas oraz prędkości rotacji czarnych dziur, zobserwowoanych w falach grawitacyjnych".

Zespół prof. Belczyńskiego stworzył syntetyczny model Wszechświata pozwalający na globalną ocenę ewolucji układów podwójnych gwiazd, które są potencjalnymi progenitorami źródeł fal grawitacyjnych. Zaproponował, że najczęstsze detekcje fal grawitacyjnych beda pochodziły od zderzeń czarnych dziur o nieznanych dotąd masach które mogą sięgać 100 mas Słońca.

Po pierwszej detekcji fal grawitacyjnych (za co przyznano Nagrodę Nobla w 2017roku), które powstały przy zderzeniu dwóch czarnych dziur o masach 30 mas Słońca, prof. Belczyński (Nature, czerwiec 2016: "The first gravitational-wave source from the isolated evolution of two stars in the 40-100 solar mass range") opisał i wyjaśnił pochodzenie takiego układ dwóch czarnych dziur. Jego zespol zademonstrował, ze układy gwiazdowe aby wygenerować tak masywne czarne dziury muszą pochodzić z dalekiej przeszłości, kiedy Wszechświat był jeszcze ubogi w pierwiastki ciężkie, jako że te zwiększają nieprzezroczystość w atmosferach gwiazdowych, co napędza wiatr gwiazdowy usuwający efektywnie masę z gwiazd i ogranicza powstawanie masywnych czarnych dziur. Praca ta stała sie już kanonem w literaturze tematu fal grawitacyjnych (ponad pol tysiąca cytowań).

Prof. Belczynski był kierownikiem wielu projektów badawczych, w tym programu Mistrz Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej czy programu Maestro Narodowego Centrum Nauki. Został tez uhonorowany różnymi nagrodami, np. Individualna Nagroda Naukowa Rektora UW, Nagroda za Wyniki w Nauczaniu Wydziału Fizyki UW, Distinguished Visitor Fellowship wystosowane poprzez dyrektora LIGO prof. David Reitze, Distinguished Visitor Program zaproszony poprzez Australian National University Canberra, Nagroda Polskiego Towarzystwa Fizycznego, Gruber Cosmology Prize in Physics, Special Breakthrough Prize in Physics (3 ostatnie w ramach grupy LIGO/Virgo za pierwszą detekcję fal grawitacyjnych).

Dorobek naukowy prof. Belczynskiego dobrze podsumowuje statystyka publikacji; ponad 300 publikacji, które zebrały ponad 26 tysięcy cytowań. W tym około 50 to prace z powyżej 100 cytowaniami, i 70 prac pierwszo-autorskich. Index Hirscha: 71.

 


Dwie masywne gwiazdy (96 Msun i 60 Msun) w układzie podwójnym ewoluują poprzez fazę wspólnej otoczki i tworzą ciasny system podwójny z dwiema masywnymi czarnymi dziurami (37 mas Słońca i 31 mas Słońca). Połączenie dwóch takich czarnych dziur (GW150914) było źródłem pierwszych w historii wykrytych fal grawitacyjnych przez obserwatoria LIGO/Virgo.

Archiwa


Kategorie