small pl CAMK logo

Spotkania z astronomią

Wykłady odbywają się w okresie od października do czerwca, raz w miesącu, w poniedziałki o godzinie 18:00.
Forma hybrydowa: "na żywo" / Zoom / YouTube (szczegóły poniżej).

 


 

Najbliższy wykład popularny



22.04.2024

O czym nam mówią pulsary


Leszek Zdunik

(CAMK, Warszawa)


Pulsary to obiekty wysyłające impulsy w równych odstępach czasu. Już ta własność wskazuje, że są to obiekty niezwykłe, o cechach niespotykanych na Ziemi. Gwiazdy neutronowe, bo one są pulsarami, charakteryzują się gęstością wielokrotnie przewyższającą gęstość jąder atomowych, nieosiągalną w laboratoriach. Przedstawię możliwe konsekwencje coraz dokładniejszych obserwacji gwiazd neutronowych dla opisu własności gęstej materii jądrowej.


 

Formy uczestnictwa:

  • Na żywo w sali wykładowej przy ulicy Bartyckiej 18 w Warszawie.
  • Zoom: wymagana jednorazowa rejestracja na wszystkie spotkania w sezonie. Uwaga: zaczynamy nowy sezon 2023/24!

Logo Zoom  Rejestracja na spotkanie w Zoom   ♦   Instrukcja dla użytkowników Zoom.

  • YouTube: link do wykładu na platformie YouTube jest podany pod streszczeniem wykładu (jest inny dla każdego wykładu).

 


 

Pełna lista Spotkań z Astronomią



10.01.2011

Czarne dziury - wielkie i małe


Janusz Ziółkowski (CAMK, Warszawa)



17.01.2011

Kwazary - superlatarnie Wszechświata


Marek Sikora (CAMK, Warszawa)


Czym są, jak ewoluują, i jak ich ewolucja wiąże się z ewolucją supermasywnych czarnych dziur i galaktyk. Będzie też o produkcji relatywistycznych strug materii w kwazarach.


24.01.2011

(G)astronomiczne nazewnictwo


Michał Bejger (CAMK, Warszawa)


Motywacją i motywem przewodnim wykładu jest popularne w astrofizyce nazwenictwo związane z jedzeniem. Pod tym, nie całkiem serio, pretekstem zapoznamy się już na poważnie z różnymi obiektami i teoriami astronomicznymi w mikro- i makro-skali z dziedziny astronomii gwiazdowej, kosmologii oraz fizyki jądrowej i cząstek elementarnych.


14.02.2011

Widmowe prążki w kwazarach


Bożena Czerny (CAMK, Warszawa)


W 1963 roku holenderski astronom, Maarten Schmidt, przyglądał się widmu pewnego dziwnego niby-gwiazdowego obiektu. Widmo miało niespotykane, bardzo jasne prążki, i to w nietypowych miejscach. W chwili olśnienia zrozumiał, że widzi efekt przesunięcia ku czerwieni, i tak narodziła się nasza wiedza o kwazarach. Od tego czasu astronomowie zrozumieli, że aktywność kwazarów to efekt opadania materii na supermasywną czarną dziurę. Teraz nadszedł czas na odpowiedź, skąd właściwie biorą się te prążki.


21.02.2011

Najciemniejsze galaktyki


Ewa Łokas (CAMK, Warszawa)


Wykład będzie poświęcony galaktykom najciemniejszym w dwojakim sensie: tym o niskiej jasności i tym składającym się głównie z ciemnej materii. Własności galaktyk tego typu zostaną zilustrowane na konkretnych przykładach obiektów z najbliższego otoczenia Drogi Mlecznej. Badania takich galaktyk mają istotne znaczenie dla rozwoju naszej wiedzy o powstawaniu struktury we Wszechświecie.


28.02.2011

Otyli żyją krócej


Joanna Mikołajewska (CAMK, Warszawa)


Słońce i inne gwiazdy nie są niezmienne. Z wiekiem zmieniają się ich rozmiary, temperatura, ilość emitowanej energii i skład chemiczny. Co determinuje ich ewolucje i jaki czeka je koniec?


07.03.2011

Profesjonalna astronomia podwórkowa


Arkadiusz Olech (CAMK, Warszawa)


W referacie będę zachęcał do budowy niewielkich i zautomatyzowanych obserwatoriów astronomicznych. Postaram się pokazać, że nawet niewielkim sprzętem można wykonywać wartościowe naukowo obserwacje, a ich wyniki publikować w recenzowanych czasopismach.


14.03.2011

Wszechświat oglądany w promieniach rentgenowskich i gamma


Piotr Życki (CAMK, Warszawa)


Wszechświat oglądany w promieniach rentgenowskich i gamma odkrywa swoje gwałtowne oblicze. Okazuje się, że istnieje wiele klas obiektów, które zmieniają jasność. Czasami jasność ich maleje do tego stopnia, że przestają być widziane przez nasze satelity. Na wykładzie bedą pokazane różne przykłady takich zmiennych obiektów i wskazane przyczyny ich zmiennego zachowania.


21.03.2011

Księżyc Jana Heweliusza


Jarosław Włodarczyk


Astronom z Gdańska przeszedł do historii nauki jako jeden z najwybitniejszych badaczy Księżyca. Jak jednak powstały jego mapy Srebrnego Globu i co na nich umieścił? Jak bliski był wyjaśnienia zjawiska libracji Księżyca i dlaczego zainteresował swoimi badaniami Izaaka Newtona? I czy wierzył, że na satelicie Ziemi rozwija się życie?


28.03.2011

Astronomia rentgenowska


Agata Różańska (CAMK, Warszawa)


Astrofizyka rentgenowska jest obecnie dynamicznie rozwijającą się dziedziną astronomii. Od czasu, gdy w latach 60-tych odkryto pierwsze źródła rentgenowskie, rozpoczęła się era budowy satelitów obserwujących kosmos w promieniach X. W swoim wykładzie omówię krótko historię rozwoju tej ważnej dziedziny astronomii. Przedstawię podstawowe procesy odpowiedzialne za promieniowanie rentgenowskie w kosmosie, oraz pokażę obserwacje najlepiej nam znanych i zbadanych źródeł.


04.04.2011

Teleskopy duże i małe


Wojciech Pych (CAMK, Warszawa)


Krótka historia teleskopów optycznych w astronomii. Przegląd nowoczesnych teleskopów - największe i całkiem małe. Planowane i budowane ogromne teleskopy naziemne.


11.04.2011

Wostok 1 - 50 lat człowieka w kosmosie


Kamil Złoczewski (CAMK, Warszawa)


Misja Wostoka 1 miała miejsce 12 kwietnia 1961 roku. Tego dnia o godzinie 6:07, Jurij Gagarin wystartował z kosmodromu Bajkonur w pierwszym locie człowieka w przestrzeni kosmicznej. Przebywał w niej 108 minut.


18.04.2011

Jeszcze bardziej paradoksalni bliźniacy


Stanisław Bajtlik (CAMK, Warszawa)


Paradoks bliźniąt w szczególnej teorii względności jest jednym z najpopularniejszych paradoksów fizycznych. Mało znana jest jednak historia jego rozwiązania. Współczesne uogólnienie tego paradoksu w ramach ogólnej teorii względności przynosi nowe, zaskakujące jego wersje, oraz zupełnie nowe, jeszcze bardziej paradoksalne rozwiązania. Zrozumienie jeszcze bardziej paradoksalnych bliźniaków ma znaczenie praktyczne. Bez niego, nie działałby system GPS.


09.05.2011

Termodynamika czarnych dziur


Mateusz Janiak (CAMK, Warszawa)


Kilka słów o termodymanice, entropii, związku z informacją, promieniowaniu Hawkinga i konsekwencjach.


16.05.2011

Kosmiczny taniec


Mirosław Giersz (CAMK, Warszawa)


Przedstawię i omówię ciekawe przypadki oddziaływań pomiędzy kosmicznymi obiektami. Rozpocznę od gwiazd, a na koniec przedstawię zderzenia galaktyk. Przedyskutuję takze rozrywanie pływowe oraz powstawanie gromad gwiazd.


23.05.2011

Teleskop kosmiczny KEPLER


Alexei Pamyatnykh (CAMK, Warszawa)


Zostaną przedstawione pierwsze wyniki poszukiwania pozasłonecznych planet oraz badania pulsacji gwiazdowych za pośrednictwem nowego amerykańskiego teleskopu kosmicznego KEPLER - największego teleskopu na orbicie dla bardzo dokładnych pomiarów blasku dalekich gwiazd.


30.05.2011

Kosmiczny spis powszechny


Andrzej Sołtan (CAMK, Warszawa)


Żmudne i na pierwszy rzut oka niezbyt ambitne zajęcie zliczania ciał niebieskich może dostarczyć wielu, często nieoczekiwanych informacji nie tylko o tych obiektach, ale również np. o własnościach przestrzeni lub ewolucji całego Wszechświata. Przedstawię kilka przykładów wykorzystania zliczeń obiektów, które pomogły w ustaleniu ich natury, pozwoliły ocenić ich odległość, a nawet wykazały słabości niektórych modeli kosmologicznych.


10.10.2011

Wielki Teleskop Południowoafrykański


Wojciech Pych (CAMK, Warszawa)



17.10.2011

Czy istnieje zycie poza Ziemia?


Janusz Ziołkowski (CAMK, Warszawa)



24.10.2011

Gwiazdy neutronowe we Wszechświecie - od pulsarów do magnetarów


Paweł Haensel (CAMK, Warszawa)



07.11.2011

Po co astronomom sieci komputerowe?


Krzysztof Leszczyński (CAMK, Warszawa)


Astronomia, jak każda współczesna nauka ścisła, wymaga dużych mocy obliczeniowych. Wiele zagadnień rozwiązuje się za pomocą obliczeń równoległych, czasami na tysiącach procesorów naraz. Podczas obserwacji oraz w wyniku symulacji numerycznych powstaje wielka ilość danych, które trzeba gdzie/s przechować i sprawnie nimi zarządzać.


14.11.2011

Wielkie sieci teleskopów


Mateusz Janiak (CAMK, Warszawa)


Astronomia i astrofizyka jako nauki bazujące na obserwacjach potrzebują coraz dokładniejszych danych do analiz. Wraz z rozwojem technologii jak i nauki zachodzi potrzeba budowy coraz bardziej wyrafinowanych teleskopów oglądających Wszechświat w zakresie od fal radiowych po najwyższe energie. Współcześnie coraz więcej instrumentów składa się z wielu teleskopów, które współpracując razem osiągają znacznie lepsze wyniki niż nawet największy, pojedyńczy przyrząd. Podczas wykładu zostaną omówione istniejące układy teleskopów i techniki obserwacji jak i planowane konstrukcje: radiowe SKA i układ teleskopów Czerenkowa CTA.


21.11.2011

Czym obserwować niebo?


Arkadiusz Olech (CAMK, Warszawa)



28.11.2011

BRITE-LEM - pierwszy polski sztuczny satelita


Aleksiej Pamiatnych I Grzegorz Woźniak (CAMK, Warszawa)


W roku 2012 startuje pierwszy polski satelita naukowy - BRITE-PL "Lem". Ten satelita - jeden z sześciu bardzo małych (o wadze 6-7 kilogramów każdy) satelitów kanadysko-austrijacko-polskiego projektu BRITE, mającego na celu szczegółowe badanie zmian blasku wybranych jasnych gwiazd, zmian, spowodowanych pulsacjami (własnymi oscylacjami) gwiazd. Wykrycie takich zmian, często wielookresowych i z bardzo małą amplitudą, ich analiza i interpretacja zezwolą bardzo precyzyjnie sondować wnętrza gwiazd - podobnie jak seismologia przekazuje nam wiedzę o budowie wewnętrznej Ziemi na podstawie analizy globalnych i lokalnych drgań spowodowanych trzęesieniami ziemi i potężnymi wybuchami. W wykładzie powiemy zarówno o technicznych charakterystykach polskich satelitów (drugi, "Heweliusz", startuje w roku 2013), wytwarzanych w Centrum Badań Kosmicznych PAN, jak i o naukowych podstawach tego unikatowego międzynarodowego projektu.


05.12.2011

Astronomiczne stwory - mikołajkowy pokaz dla dzieci


Agata Różańska (CAMK, Warszawa)



12.12.2011

Najciekawsze zdjęcia nieba


Janusz Kałużny (CAMK, Warszawa)


Pierwsze zdjęcia nieba wykonano wkrótce po wynalezieniu fotografi w roku 1839. W trakcie wykładu przedstawione zostaną szczególnie ważne odkrycia astronomiczne dokonane na podstawie analizy zdjęć wykonanych techniką tradycyjną na kliszy jak i też przy pomocy CCD. Nie chodzi tu o wyjątkowo widowiskowe zdjęcia nieba, bo takich jest pełno w internecie, ale o takie które pozwolily istotnie poszerzyć naszą wiedzę o kosmosie. Pokrótce zostaną też omówione historyczne oraz planowane przeglądy całego nieba oparte o technikę fotograficzną.


19.12.2011

Czy zagraża nam Apophis?


Andrzej Sołtan (CAMK, Warszawa)