small pl CAMK logo

Treść wpisu

Data utworzena: ,   Data archiwum:

Długookresowy układ podwójny w NGC 1360

Nie mamy pewności czy mgławice planetarne są w większości przypadków produktem ewolucji gwiazdowej układów podwójnych, jak sugeruja to niektóre modele syntezy populacji. Znamy około 50 krótkookresowych (P ~ 1 dzień) układów podwójnych, będących jadrami mgławic planetarnych, jednak przy jedynie czterech znanych układach z P > 10 dni, nasza wiedza jest bardzo niepełna. Brent Miszalski (SAAO) wraz ze współpracownikami z CAMK (Joanna Mikołajewska i Krystian Iłkiewicz) oraz astronomami z K.U. Leuven donoszą o pierwszym odkryciu, dokonanym w ramach systematycznego przeglądu SALT HRS, w poszukiwaniu długookresowych układów podwójnych w jadrach mgławic planetarnych. Autorzy doniesienia, badając prędkosci radialne gwiazdy centralnej HIP 16566, w NGC 1360 (Robin's Egg Nenula), głosnej z powodu rzekomego, dzis odrzuconego, kilogaussowego pola magnetycznego (patrz rysunek), wyznaczyli okres orbitalny 142 dni. 

NgC 1360 wydaje sie byc produktem ewolucji układu o wspólnej otoczce, o okresie sięgajacym górnego ograniczenia przewidywanego w modelach syntezy populacji dla stadium po wspólnej otoczce oraz o własosciach podobnych do mgławic planetarnych otaczajacych układy po stadium wspólnej otoczki. Najbardziej uderzajacą własnością jest odkryty pierścień struktur o niskiej jonizacji, o nachyleniu i=30 +/- 10 stopni. Został zidentyfikowany na podstawie przestrzennego modelu kinematyki układu. Zakładając współpłaszczyznowość układu podwójnego z mgławicą, wyniki obserwacji na różnych długościach fal najlepiej pasuja do wyewoluowanego biłego karła, o masie 0,7 masy Słońca, jasnosci ok. 50 jasnosci Słońca i temperaturze efektywnej ok. 115 tys. kelwinów. Kinematyka mgławicy NGC 1360 wskazuje też że w układzie występuje opadanie materii wyrzuconej ze wspólnej otoczki. Symulacje pokazują, że masa ok. 0,2 masy Słońca mogła utworzyć dysk wokół układu podwójnego. Fotojonizacja i fragmentacja takiego dysku lub dysk układu po stadium na asymptotrzynej gałęzi olbrzymów, który przetrwał do fazy mgławicy planetarnej, może mieć kluczowe znaczenie dla tworzenia się dysku materiału o niskim stopniu jonizacji. Duża zmienność prędkości radialnych, dostrzezona w przegladach o niższej rozdzielczości sugeruje, że długookresowe układy podwójne mogą byc znacznie powszechniejsze niż przewiduja modele syntezy populacji. Przypuszcza sie że moga one stanowić 40-50% całej frakcji układów podwójnych w mgławicach planetarnych.

Szczegóły w oryginalnej publikacji, zgłoszonej do MNRAS: "SALT HRS discovery of a long period double-degenerate binary in the planetary nebula NGC 1360".

Archiwa


Kategorie