Wykłady odbywają się w okresie od października do czerwca, raz w miesącu, w poniedziałki o godzinie 18:00.
Black holes are among the most enigmatic objects in the Universe, and their mergers are some of the most energetic events ever observed. With the advent of gravitational wave astronomy, we now have a new window into these cosmic collisions. This talk explores how star clusters—dense environments where stars are born and interact—serve as natural factories for producing merging black holes. We begin with an introduction to black holes, gravitational waves, and the groundbreaking discoveries made by the LIGO-Virgo-KAGRA collaboration through ground-based gravitational wave detectors. Then, we delve into the physics of star clusters, discussing how dynamical interactions in these dense and crowded environments lead to black hole binaries that eventually merge due to gravitational wave emission. Through computer simulations, we explore how these binaries form and evolve, shedding light on the origin of some of the black hole mergers detected by gravitational wave observatories.By understanding the role of star clusters, we can better interpret current observations and prepare for future discoveries with planned space-based gravitational wave detectors like LISA.
Wykład w języku angielskim.
Agnieszka Majczyna (NCBJ, Warszawa)
Istnienie gwiazd neutronowych zostało zapostulowane już w latach trzydziestych XX wieku. Po odkryciu pulsarów w latach siedemdziesiątych i przez następne dwadzieścia lat istniała tożsamość pomiędzy pulsarem a gwiazdą neutronową - wszystkie gwiazdy neutronowe to pulsary. Sytuacja zmieniła się dopiero wraz z nastaniem ery obserwacji rentgenowskich, kiedy to w 1996 roku odkryto pierwszą izolowaną gwiazdę neutronową, która nie jest pulsarem radiowym. W sumie, do dziś odkryto siedem takich gwiazd zwanych X-ray Dim Isolated Neutron Stars (XDISN) albo "Siedmiu Wspaniałych" (nazwa nadana im przez Sergeia Popova). Ze względu na "prostotę" tych obiektów są one doskonałym narzędziem do badania takich zagadnień jak struktura pola magnetycznego, mechanizmy chłodzenia, emisji promieniowania i wielu innych, a w końcu określenia równania stanu super gęstej materii.
Agnieszka Pollo (NCBJ, Warszawa)
Prawie wszystkie obiekty, które gołym okiem dostrzegamy na niebie, należą do naszej Galaktyki - Drogi Mlecznej. Ale na Drodze Mlecznej Wszechświat się nie kończy - wypełnia go mnóstwo galaktyk mniej i bardziej do niej podobnych. Oglądane w dużej skali układają się w skomplikowaną strukturę, przypominającą gąbkę albo pianę mydlaną, określaną często jako kosmiczna sieć. Dlaczego ta sieć powstała i jak się zmieniała? Jaki ma związek z własnościami galaktyk, które ją tworzą? W jaki sposób odczytujemy jej własności i historię z współczesnych wielkich przeglądów nieba? Na te pytania postaram się odpwiedzieć w trakcie wykładu.
Edith Pilska (Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku)
Wykład obejmie: 1. Genezę powstania LOA=Ludowego Obserwatorium Astronomicznego we Fromborku 2. Akcję "Wakacje w Planetarium" 3. Przeobrażenie w Park Astronomiczny (2005 w ramach projektu Kultura 2000 - budowa 66-cm teleskopu Uniwersał) 4. Opis trzech historycznych instrumentów: lunety Sendtner, lunety Repsold, i teleskopu dr. Kordylewskiego (Newton) To wszystko w postaci prezentacji fotograficznej opatrzonej moim komentarzem.
