Wykłady odbywają się w okresie od października do czerwca, raz w miesącu, w poniedziałki o godzinie 18:00.
Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że materia wypełniająca Wszechświat składa się z atomów, które łączą się w cząsteczki chemiczne, a same składają się z cząstek elementarnych. Tak zbudowany jest świat wokół nas i my sami. Jednak od lat trzydziestych XX wieku, stopniowo, uzyskiwaliśmy dowody na to, że taka materia stanowi zaledwie kilkanaście procent materii ciążącej, rządzącej ruchami gwiazd w galaktykach i galaktyk w gromadach galaktyk. Wiemy, że ta "ciemna materia" nie może się składać z takich atomów, z jakich my jesteśmy zbudowani. Dziś, z obserwacji, wiemy bardzo dużo o ilości takiej ciemnej materii, jej rozkładzie. Nie wiemy jednak co tę materię tworzy. Jeszcze bardziej zaskakujące były wyniki obserwacji z lat dziewięćdziesiątych XX wieku, wskazujące, że Wszechświat rozszerza się coraz szybciej. Wysunięto hipotezę, że to przyspieszenie rozszerzania się Kosmosu powoduje obecność jeszcze jednego, tajemniczego składnika, o zaskakujących własnościach fizycznych - "ciemnej energii". W sumie ciemna materia i ciemna energia stanowią ok. 96% masy-energii we Wszechświecie. Problem czym one są jest zdaniem autora wykładu "największym, nierozwiązanym problemem w fizyce".
Dorota Rosińska (Uniwersytet Zielonogórski)
Katarzyna Drozd (CAMK, Warszawa)
Dopóki ziemia kręci się... - wyobraźmy sobie, że nagle, bez jakiejś konkretnej przyczyny, Słońce po prostu znika, a cała reszta Układu Słonecznego trwa dalej. Kiedy poczujemy różnicę? Co się stanie z Ziemią i jej mieszkańcami? Czy i jakiej zagłady mamy się spodziewać? Albo zadajmy sobie inne pytanie: co się stanie, jeśli ziemia pod naszymi nogami nagle przestanie się kręcić wokół własnej osi? I która z tych opcji - brak orbitowania, czy brak wirowania - byłaby gorsza? Wykład będzie dotyczył rozważań o skutkach, a nie o przyczynach, bo takowe, wedle naszej najlepszej wiedzy, póki co nie istnieją. Na szczęście!
Barbara Dłużewska (LO im. Tadeusza Czackiego, Warszawa)
Stanisław Bajtlik (CAMK, Warszawa)
W 1771 roku francuski astronom Charles Messier stworzył pierwszy katalog "obiektów mgławicowych". W owym czasie jeszcze nie było wiadomo, że większość z nich to galaktyki - skupiska setek miliardów gwiazd, podobne do naszej Drogi Mlecznej. W 1920 roku, w waszyngtońskim Muzeum Historii Naturalnej odbyła się słynna Wielka Debata, pomiędzy astronomami Harlowem Shapley'em i Heberem Curtisem na temat tego czym są "obiekty mgławicowe". Wtedy jeszcze nie było wiadomo, że poza naszą własną istnieją inne galaktyki. Ale już w 1935 roku odkrywca ekspansji Wszechświata, Edwin Hubble, opublikował popularnonaukowa książkę pt. "Królestwo galaktyk". Dziś wiemy, że są one podstawowymi cegiełkami w rozkładzie materii (przynajmniej atomów) w Kosmosie. Znamy ich kształty, własności, historię, pochodzenie. Wykład będzie poświęcony temu właśnie królestwu.
